Podatek minimalny – nowa rzeczywistość dla przedsiębiorców od 2024 roku
Podatek minimalny to jedna ze zmian podatkowych, która weszła w życie 1 stycznia 2024 roku. Nowe przepisy wprowadzają obowiązek zapłaty minimalnego podatku dochodowego przez niektóre firmy, szczególnie te, które wykazują niską rentowność lub ponoszą straty. Pierwsze rozliczenie tego podatku nastąpi do 31 marca 2025 roku za rok podatkowy 2024. W artykule przedstawiamy najważniejsze zasady funkcjonowania tej regulacji oraz jej wpływ na przedsiębiorstwa.
Na czym polega podatek minimalny?
Podatek minimalny wynosi 10% podstawy opodatkowania, którą podatnik może obliczyć według jednej z dwóch metod:
- Metoda standardowa – obejmuje sumę trzech składników:
- 1,5% wartości przychodów operacyjnych (czyli przychodów innych niż z zysków kapitałowych),
- koszty finansowania dłużnego poniesione na rzecz podmiotów powiązanych w wysokości przekraczającej 30% podatkowej EBITDA,
- Nadwyżkę kosztów niektórych usług i praw niematerialnych (np. doradztwa, reklamy, opłat licencyjnych) poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych, jeśli ich wartość przekracza kwotę 3 mln zł + 5% podatkowej EBITDA.
- Metoda uproszczona – podatek wynosi 3% wartości przychodów operacyjnych (innych niż z przychodów z zysków kapitałowych)
Podatnicy mogą wybrać korzystniejszy dla siebie sposób obliczenia podatku.
Kogo dotyczy nowa danina?
Podatek minimalny obejmuje spółki będące podatnikami CIT oraz podatkowe grupy kapitałowe, które w danym roku podatkowym:
- Poniosły stratę ze źródła przychodów operacyjnych (innych niż zyski kapitałowe), lub
- Osiągnęły rentowność operacyjną (udział dochodu w przychodach) nieprzekraczającą 2%.
Nowy podatek nie dotyczy wszystkich przedsiębiorstw, a jedynie tych, które spełniają powyższe warunki.
Kto jest zwolniony z podatku minimalnego?
Przepisy przewidują szereg wyłączeń. Podatek minimalny nie będzie naliczany w przypadku:
- Firm rozpoczynających działalność – przez pierwsze trzy lata podatkowe,
- Małych podatników,
- Przedsiębiorstw, które osiągnęły rentowność powyżej 2% w jednym z trzech ostatnich lat,
- Podmiotów w trudnej sytuacji, czyli objętych postępowaniem upadłościowym, likwidacyjnym lub restrukturyzacyjnym,
- Instytucji finansowych, takich jak banki czy zakłady ubezpieczeń,
- Firm, których przychody spadły o co najmniej 30% w porównaniu do poprzedniego roku.
Pełna lista wyłączeń znajduje się w artykule 24ca ustawy o CIT.
Ulga B+R jako sposób na obniżenie podatku minimalnego
Podatnicy mogą zmniejszyć podstawę opodatkowania podatkiem minimalnym, korzystając z dostępnych ulg podatkowych. Jedną z najważniejszych jest ulga badawczo-rozwojowa (B+R).
Zgodnie z przepisami zawartymi w art. 18d ustawy o CIT, przedsiębiorcy mogą pomniejszyć podstawę opodatkowania o:
- Kwotę ulgi B+R z bieżącego roku,
- Nieodliczone kwoty ulgi z sześciu poprzednich lat podatkowych, łącznie do wysokości podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym.
Dodatkowo, Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 28 marca 2024 r., (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.123.2024.1.MBD) potwierdził możliwość wykorzystania ulgi B+R do zmniejszenia zobowiązania podatkowego w sytuacji zaistnienia opodatkowania podatkiem minimalnym.
Dla firm inwestujących w badania i rozwój oznacza to możliwość efektywnego obniżenia podatku minimalnego, co może być szczególnie korzystne dla przedsiębiorstw z niską rentownością lub wykazujących straty.
Jak przygotować się na podatek minimalny?
Wprowadzenie podatku minimalnego to istotna zmiana, która wymaga od przedsiębiorców dokładnej analizy sytuacji podatkowej firmy. Aby uniknąć nieprzewidzianych konsekwencji, warto:
- Dokładnie przeanalizować, czy podatek minimalny dotyczy przedsiębiorstwa,
- Wybrać korzystniejszą metodę obliczania podatku,
- Sprawdzić dostępne zwolnienia oraz ulgi podatkowe,
- Prowadzić szczegółową dokumentację kosztów kwalifikowanych, jeśli firma zamierza skorzystać z ulgi B+R,
- Monitorować interpretacje podatkowe i zmiany w przepisach, aby dostosować się do aktualnych regulacji.
Podsumowanie
Podatek minimalny to nowa rzeczywistość podatkowa dla wielu polskich firm. Przedsiębiorstwa powinny dokładnie przeanalizować jego wpływ na swoją działalność i rozważyć strategie minimalizowania obciążeń podatkowych. Kluczowe znaczenie ma wybór odpowiedniej metody obliczania podatku, skorzystanie z dostępnych zwolnień oraz możliwość obniżenia podstawy opodatkowania za pomocą ulgi B+R.
Pierwsze rozliczenie podatku minimalnego nastąpi już w 2025 roku. Przedsiębiorcy, którzy chcą uniknąć negatywnych konsekwencji, powinni już teraz przygotować się do nowych obowiązków i w razie potrzeby zasięgnąć porady specjalistów.